Stowarzyszenie Producentów Żywności Metodami Ekologicznymi EKOLAND to pierwsza ogólnopolska organizacja rolnictwa ekologicznego, która została zarejestrowana 1 września 1989 roku. Stowarzyszenie EKOLAND posiada własne Kryteria Rolnictwa Ekologicznego – bardziej restrykcyjne od unijnych m.in. wykluczają prowadzenie równolegle w gospodarstwie produkcji ekologicznej i konwencjonalnej. Stowarzyszenie EKOLAND od lutego 1990 r. jest członkiem Międzynarodowej Federacji Rolnictwa Ekologicznego – IFOAM. Oddział liczy obecnie 20 gospodarstw ekologicznych, które znajdują się w różnych częściach województwa lubelskiego oraz innych województwach, np. w Wielkopolsce czy w województwie łódzkim. Łącznie gospodaruje na ponad 300 hektarach. Zrzeszone w Stowarzyszeniu gospodarstwa są bardzo różnorodne: niektóre specjalizują się w produkcji zbóż czy też w produkcji owoców miękkich. Są tu także gospodarstwa nastawione na produkcję warzyw z przeznaczeniem na sprzedaż bezpośrednią, jak i takie, które produkują warzywa na dużą skalę z przeznaczeniem do przetwórstwa ekologicznego. Poza tym występują tutaj także gospodarstwa specjalizujące się w uprawie dyni, fasoli czerwonej i kozłka lekarskiego czy uprawą roślin oleistych i produkcją olejów zimno tłoczonych.
W ramach wizyty gościliśmy w gospodarstwie rolnym Zbigniewa i Bożeny Kałdonków w miejscowości Drzewce w gminie Nałęczów. Całkowita powierzchnia gospodarstwa wynosi 15 ha gdzie w systemie ekologicznym uprawiana jest cebula i brokuł. Gospodarze wyspecjalizowali się w produkcji wysoko towarowej na potrzeby przede wszystkim przetwórstwa. Całość produkcji z gospodarstwa trafia głównie do odbiorców zagranicznych. Gospodarstwo od 2010 roku jest zrzeszone w Stowarzyszeniu EKOLAND. Dwukrotnie zostało wyróżnione w konkursie na „Najlepsze gospodarstwo ekologiczne”, organizowanym przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Uczestnicy wyjazdu zadawali wiele pytań odnośnie prowadzenia gospodarstwa, w tym dotyczące produkcji, sprzedaży ale także uprawy, wielkości zbiorów czy naturalnych sposobach zabezpieczania roślin przed chorobami i szkodnikami.
Następnie grupa uda się z wizytą studyjną do Gospodarstwa ekologicznego Skarby Natury Jolanty i Arkadiusz Pecio w Zabłociu, gdzie produkowane są oleje tłoczone na zimno z własnych nasion. Gospodarstwo to jest certyfikowanym gospodarstwem ekologicznym. Uprawiane są w nim rośliny zbożowe, oleiste, strączkowe oraz zioła. Pozyskane nasiona właściciele starają się sami przetwarzać, konfekcjonować i sprzedawać bezpośrednio konsumentom. Pozwala czuwać nad całością cyklu produkcyjnego „od pola do stołu” i zapewnić najlepszą jakość produktów. Produkcja oleju odbywa się na specjalnych prasach ślimakowych, całkowicie na zimno bez wstępnego podgrzewania nasion. Po wytłoczeniu olej nie jest poddawany żadnemu oczyszczaniu ani nawet filtracji. Oleje są całkowicie naturalne, nierafinowane, produkowane tradycyjną metodą bez użycia środków chemicznych, przeciwutleniaczy, konserwantów oraz wysokiej temperatury, która mogłaby niekorzystnie wpłynąć na zawartość niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT). Stała kontrola całego procesu produkcji od nasionka przez uprawę i zbiór roślin aż po ostatnią wyciśniętą kroplę oleju, pozwala dbać o jego najwyższą jakość. Inne uprawiane w gospodarstwie rośliny to: stare, prymitywne gatunki zbóż w tym samopsza, płaskurka czy orkisz oraz między innymi: żyto, gryka, proso owies czy lędźwian.
W ramach wyjazdu studyjnego w dniu 26 września br. odbyło się w Instytucie Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa, Państwowym Instytucie Badawczym w Puławach szkolenie w zakresie ”Środków ochrony roślin i nawozów w uprawach ekologicznych”. Szkolenie przeprowadzili znamienici wykładowcy, w tym:
- dr Krzysztof Jończyk z tematów: „Rolnictwo ekologiczne jako specyficzny system produkcji rolniczej” oraz „Ochrona roślin w rolnictwie ekologicznym – zasady, problemy, wybrane wyniki badań”,
- dr Agnieszka Rutkowska z tematu „Nawożenie w rolnictwie ekologicznym”,
- dr hab. Beata Feledyn – Szewczyk z tematu „Dobór odmian zbóż dla rolnictwa ekologicznego”,
- dr hab. Janusz Podleśny z tematu „Ekologiczna uprawa wybranych gatunków roślin strączkowych”,
- dr hab. Mariola Staniak z tematu „Znaczenie gospodarcze i możliwości ekologicznej uprawy soi w Polsce”.
Wszystkie wymienione tematy cieszyły się dużym zainteresowaniem naszych uczestników. Miedzy poszczególnymi wykładami chętnie zadawano pytania, a także wymieniano doświadczenia i własne obserwacje z codziennej pracy w gospodarstwach.
